Nakijken, stretchen en chocola

Ik weet nog dat ik na mijn eindexamen mijn wiskundeleraar met grote vragende ogen aankeek wanneer ik hem in de gang tegenkwam. Ik probeerde uit alle macht iets uit zijn blik op te maken: een drie of een zeven? Wiskunde was mijn slechtste vak en het spande erom of ik het ging halen. Hij grinnikte wat en liep zwijgzaam door. Om mezelf geen illusies te maken, besloot ik dat het stomme gegrinnik van mijn wiskundeleraar een drie betekende.

Iedereen die lesgeeft aan een examenklas heeft, net als de examenleerlingen zelf, vaak wat last van prestatiedruk. Je wil ervoor zorgen dat jouw leerlingen tijdens de examens goed beslagen ten ijs komen. Daar werk je samen naartoe. Het is belangrijk dat de leerlingen vertrouwen hebben in jou als leerkracht en vice versa. Als ze dan in hun examenbankjes zitten, heb je jouw taak volbracht. Je zou misschien het liefst even in een heerlijke luie stoel wegdromen, maar al gauw word je wakker en weet je dat je nog iets belangrijks te doen staat: het werk nakijken. Als leerkracht vond ik nakijken nooit het leukste werk, maar van elke taak kun je iets maken. Hierbij wat ideeën:

• Zet een muziekje aan, het liefst klassiek of in elk geval iets rustigs. Erik Scherder legt in zijn boek Singing in the brain uit dat muziek je helpt concentreren, omdat het de aanmaak van “gelukshormonen” stimuleert. Daarbij past je autonome zenuwstelsel zich aan aan het ritme van de muziek, met een lagere hartslag en ademhaling tot gevolg. Je ontspant. Baat het niet, dan schaadt het niet.
• Kijk examens na per vraag. Hierdoor zit je in de materie en ben je meer gefocust op het onderwerp van de vraag hetgeen de focus vergroot en het nakijken versnelt.
• Beweeg tussendoor. Wanneer je lang in eenzelfde houding zit, kunnen spieren zich gaan aanspannen. Gespannen spieren betekent voor de hersenen “gevaar” en je komt zo in een stressmodus (vluchten of vechten). Het stretchen van je spieren zorgt ervoor dat je hersenen het signaal “ontspan” krijgen. Je voelt meer rust en het bevordert je concentratie. De bewegingen kunnen heel simpel zijn: draai je hoofd naar links, beweeg van daaruit je kin naar je borst en draai naar rechts (halve maantjes). Google voor wat eenvoudige stretchoefeningen.
• Kijk examens “blind” na. Zorg ervoor dat de namen van de leerlingen voor jou niet zichtbaar zijn zodat je objectief kunt nakijken.
• Zorg voor focus door je telefoon weg te leggen en een “niet storen” bord aan je deur te hangen. Zet eventueel een timer. Concentreer je 20 minuten op je taak en neem 5 minuten pauze.
• Last but not least: beloon jezelf na je nakijkwerk met bijvoorbeeld een heerlijke reep chocola, een wandeling in het park of een filmavondje. Het hoeft niet bijzonder te zijn, als je er maar blij van wordt.

Als advies wil ik graag meegeven om thuis alvast je meest neutrale blik te oefenen. Doe het gewoon voor de spiegel. Uitdrukkingsloos is het streven. Makkelijk is het niet, maar zo zullen je leerlingen het cijfer in elk geval niet van je gezicht kunnen aflezen.

Nadat mijn examenuitslag bekend was, kwam ik mijn wiskundeleraar in de gang tegen. Hij straalde en ik straalde net zo hard terug. Geen onduidelijk gegrinnik meer. Het was geen drie en ook geen zeven. We konden het nauwelijks geloven. Het was een 7,4 en we voelden ons beiden geslaagd.